Kanceri i gjëndrës së pështymës është një tumor që e ka origjinën në gjëndrat e pështymës, organet që prodhojnë pështymë, lëngun që përdoret për të lagur gojën dhe për të ndihmuar në tretjen e ushqimit. Formacionet më të mëdha të gjëndrave të pështymës ndodhen nën gjuhë, në anët e fytyrës pak para veshëve dhe nën nofullën; më të voglat gjenden përgjatë pjesës së sipërme të kanalit të ushqimit. Shumë tumore të gjëndrave të pështymës nuk përhapen në inde të tjera dhe janë beninje.
Diagnoza
Kontaktoni mjekun tuaj nëse vëreni ënjtje nën mjekër ose rreth nofullës, nëse fytyra juaj mpihet, nëse nuk jeni në gjendje të lëvizni muskujt e fytyrës ose nëse ndjeni dhimbje të vazhdueshme në fytyrë, mjekër ose qafë. Nëse keni simptoma të tilla, mjeku juaj do të ekzaminojë fytin dhe qafën tuaj duke përdorur një pasqyrë dhe dritë. Mund t’ju kërkohet një tomografi e kompjuterizuar (CT) ose një imazh i rezonancës magnetike bërthamore (MRI). Nëse këto teste zbulojnë praninë e indit jo-normal, do t’i nënshtroheni një biopsie për të konstatuar praninë e qelizave tumorale.
Fazat e sëmundjes
Kanceri i gjëndrave të pështymës klasifikohet sipas fazave të mëposhtme:
- Faza I: Tumori ka një diametër jo më shumë se 2 cm dhe nuk është përhapur në indet ngjitur.
- Faza II: Tumori është midis 2 dhe 4 cm në diametër dhe nuk është përhapur në indet ngjitur.
- Faza III: Tumori është më shumë se 4 cm në diametër dhe është përhapur në lëkurë, inde të buta, kocka ose nerva përreth dhe ka pushtuar një nyje limfatike rajonale; ose tumori nuk është më shumë se 4 cm në diametër dhe është përhapur në një nyje limfatike të vetme rajonale.
- Faza IV: Ndahet në mënyrë konvencionale në fazat IVA, IVB dhe IVC:
- Stadi IVA: Tumori ka një diametër prej 6 cm dhe është përhapur në lëkurë, inde të buta, kocka ose nerva ngjitur; ka arritur më shumë se një nyje limfatike, por nuk ka pushtuar organet e tjera.
- Faza IVB: Tumori ka pushtuar kockat e kafkës dhe/ose ka rrethuar arterien karotide dhe është përhapur në një ose më shumë nyje limfatike; ose tumori ka një diametër më të madh se 6 cm, ka pushtuar indet përreth dhe të paktën një nyje limfatike.
- Faza IVC: Tumori mund të ketë madhësi të ndryshueshme dhe ka arritur në indet përreth, nyjet limfatike rajonale dhe organet e tjera.
Trajtimi
Të gjithë pacientët me kancer të gjëndrës së pështymës mund t’i nënshtrohen trajtimit. Ekzistojnë tre opsione standarde terapeutike:
- Kirurgjia: Konsiston në heqjen e tumorit. Kirurgu do të heqë tumorin me një diferencë rezekcioni në indet e shëndetshme në varësi të vendndodhjes dhe përhapjes së tumorit. Nëse nyjet limfatike në qafë janë të dëmtuara, ato gjithashtu do të hiqen.
- Radioterapia: Përdor doza të larta të rrezeve X për të shkatërruar qelizat e kancerit dhe për të zvogëluar madhësinë e tumorit. Rrezatimi mund të shpërndahet nga një makinë jashtë trupit (radioterapi e jashtme) ose substanca radioaktive mund të futet drejtpërdrejt në lezion duke përdorur tuba të vegjël plastikë (radioterapi e brendshme ose intrakavitare).
- Kimioterapia: Konsiston në dhënien e barnave që shkatërrojnë qelizat e tumorit. Ilaçet mund të merren nga goja në formë tabletash, ose të injektohen në mënyrë intravenoze ose intramuskulare. Kimioterapia është një trajtim sistemik, që do të thotë se ilaçi hyn në qarkullimin e gjakut dhe përhapet në të gjithë trupin.
Trajtimi sipas fazës
- Faza I: Kirurgji; ose kirurgji e ndjekur nga radioterapi.
- Faza II: Kirurgji, ndonjëherë e ndjekur nga radioterapi; ose kimioterapia nëse pacienti refuzon t’i nënshtrohet operacionit ose radioterapisë.
- Faza III: Kirurgji ndonjëherë e ndjekur nga radioterapi; ose kimioterapia nëse pacienti refuzon t’i nënshtrohet operacionit ose radioterapisë.
- Faza IV: Trajtimi mund të përbëhet nga radioterapi e specializuar.
Kanceri i përsëritur i gjëndrave të pështymës
Trajtimi varet nga lloji i tumorit, vendndodhja e përsëritjes, terapia e zbatuar në radhë të parë, si dhe gjendja juaj e përgjithshme shëndetësore. Onkologu mund t’ju nënshtrojë radioterapisë ose mund të kërkoni që të përfshiheni në një protokoll eksperimental që teston trajtime të reja.
Këshillohet që të ndiqni udhëzimet e onkologut nëse ai propozon pjesëmarrje në studime klinike që synojnë vlerësimin e efektivitetit të kombinimeve të reja të produkteve anti-tumorale dhe/ose protokolleve të reja terapeutike.